سلام.قبل از هر چیز بگم که این مقاله یکم زیادی طولانی شد،و وقت زیادی ازم برد ولی مطمئن باشد ارزش دانستن داره

وب ۳ چیست؟

مسئله ای که چند مدتی هست باب شده و به سرعت داره برای خودش طرفدار پیدا میکنه وب ۳ هست، وب ۳ درواقع به معنای اینترنت غیر متمرکز میباشد.

تصور کنید که کنترل کامل تمامی اطلاعاتی رو که روی انترنت(در هر کجای انترنت) آپلود میکنید در دستان خودتان باشد.(شاید الان بگید که همین الان هم کنترل کامل دارم،ولی اینطور نیست،در ادامه به این بحث هم میرسیم).

شاید شما هم جزء افرادی باشید که درباره وب ۳ ، تأثیر و تحولات اینترنت شنیده باشد.وب ۳ الگوی جدیدی برای تعامل با وب هست که تغییرات بنیادی در ساخت وبسایت ها ایجاد خواهد کرد، و همچنین دانشمندان معتقداند که وب ۳ باعث موجب هوشمندتر شدن و راحت تر شدن زندگی می‌شود.به بیان ساده وب ۳ فازجدید(آینده) دنیای وب هست.

برای اینکه بدونیم وب ۳ چی هست اول باید فازهای اول دوم وب روبشناسیم(وب یک و وب دو):

وب یک

نسل جدید اینترنت را بدون متور های جستجو،فیسبوک،اینستاگرام،آمازون و... رو خیلی سخت میتونن تصور کنن ولی حقیقت اینه که فاز اول وب بدون وجود هیچ یک از این پلتفرم ها شروع شد، فاز اول وب از اواسط دهه ۹۰ میلادی به این شکل شروع شد و تا سال ۲۰۰۰ ادامه داشت. در آن زمان افراد انترنت را با نام واقعی خود یعنی شبکه انترنت جهانی یا نت میشناختند. در فاز اول وبسایت ها بیشتر حکم وبلاگ داشتند، به این معنا که کاربران فقط میتوانستند اطلاعاتی که ادمین های وبسایت ها قرار میدادند را بخوانند و نمیتوانستند هیچگونه تصویر و یا حتی متنی رو به اشتراک بذارن، نکته قابل توجه اینه که اون زمان تمام اطلاعات وب توسط روزنامه ها، کسب‌و‌کارها و سازمان ها تأمین می‌شد.

در عصر یک وب مردم به جای google و بقیه موتور های جست و جوی حال حاظر از AltaVista، Netscape یا Asked Jeeves استفاده میکردند، همچنین اکٍر سایت ها به فرمت خواندنی(read only) نوشته میشدند و حتی امکان کامنت گذاری هم نبود چه برسه به اشتراک گذاری اطلاعات، از مفهموم استریم ویدئو هم در وب که وجود نداشت.

برای چت کردن از پلتفرم های آنلاینی مثل AOLاستفاده میکردن، برای اتصال به انترنت دو روش وجود داشت، روش اول که مرسوم تر بود اتصال از طریق تلفن بود و روش دوم هم یکسری کارت ها بودن که ازشون استفاده میشد، مشکل اینجا بود که هر دو روش هم بسیار کند بودن(مثلا دانلود یک آهنگ یک روز طول میکشید) و هم بسیار هزینه بالایی داشتند، و هر لحظه ممکنه بود اتصال قطع شه. مثلا من خودم یادمه که همیشه دایی آخریم با مادربزرگم سر وصل شدن به اینترنت با تلفن و قبض تلفن سنگین مشاجره داشتند. روش دیگیری هم با نام دیال آپ (Dial-up) بود که توسط مودم های خاصی انجام میشد.

این شد وب یک، خیلی کند با هزینه بالا،نا پایدار در اتصال و بد تر از همه اینکه نمتونستی نظرت رو بگی که این رو نسل جدید نمتونه تصور کنه.

وب دو

اوایل دهه ۲۰۰۰ بود که انترنت سر یک دوراهی تاریخی قرار گرفت، میتونست یک طرفه و مثل یک کتابخانه کسل کننده پیش بره یا اینکه تبدیل به یک اختراع حماسی بشه که جهان رو دگرگون کنه، که خداروشکر به لطف برنامه نویس هایی با افکار باز و باهوش، مسیر دوم را انتخاب کرد.

در این بازه زمانی مردم توانسنتد تجربه فراگیر و متنوعی را با نت تجربه کنن که به وب دو مشهور شد، به لطف شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک و یوتیوب مردم میتونسنتد اطلاعات ، ویدئو ها و تصاویری رو از جهان روزمره و پیرامون خود رو با دیگران با اشتراک بگذارند و بقیه رو هم در زندگی و شادی های خودشون دخیل کنن. با پایان دهه اول هزاره سوم مودم های دایل آپ منسوخ شدن و جای خودشون رو به تکنولوژی ADSL دادند.اشتراک گذاری به ترندی جهانی تبدیل شد و بازی های آنلاین این اجازه را میدادند که افراد از نقاط مختلف جهان با هم دیگر بازی کنند و اررتباط برقرار کنند.فیسبوک و دیگر شبکه های اجتماعی به اتصال افراد با یکدیگر کمک کردند و این دنیای رو ساختند که حالا میشناسیم.

اما یک مسئله وجود داره، اینکه شما هر چیزی که روی انترنت آپلود کنید در واقع صاحبش شما نیستید و براش تصممیم نمی‌گیرید، مثلا اگر یک تصویر رو اینستاگرام آپلود کنید،شما تصویر رو به سرور فیسبوک فرستادید و صاحب اون تصویر فیسبوک هست و صرفا در صفحه شما نشان داده میشه و ختتی در صورت حذف توسط شما هیچ سندی دال بر از بین رفتن اون تصویر نیست و این کمپانی های بزرک هستند که در مورد حذف کامل تصصمیم میگیرند. اینم از وب دو، سرعت بیشتر،هزینه به مراتب کمتر و امکان اشتراک گذاری اطلاعات با اشکال مختلف در تمام زمان ها در تمام نقاط کره زمین.همچنین بدون قدرت کنترل

وب ۳

حالا دیگه فکر کنم آماده شدید که بدونید وب ۳ چی هست و قراره چیکار کنه.

اما وب ۳ چیست؟ وب ۳ درواقع فاز جدید دنیای وب هست، وب تقریبا هر ده سال داره وارد فاز جدیدی میشه که البته سرعتش تغییر فاز هم به مراتب داره بیشتر میشه.از طرفی هیچ مسیر مشخصی برای سیر تکاملی دنیای وب از آغاز تا به حال وجود نداشته و این تغغیر فاز ها همگی در جهت پیشرفت تکنولوژی ها و افکار انسان ها صورت گرفته،خلاصه اینکه هیچ کس تا حالا بای وب برنامه نریخته که کی چیکار کنه. همچنین این دوره ها و به اصطلاح تغغیر فاز ها با توجه به ماهیت محتوایی انترنت شناخته شده‌اند.

به بیان ساده سه فاز وب به شکل زیر خلاصه میشن:

• فاز اول: استاتیک
• فاز دوم: داینامیک
• فاز سوم: غیر متمرکز در وب ۳ اول نکته ای که بیان میشه اینه که هیچ سازمان یا کمپانی ای روی داده ها کنترل کامل نداره و هر فردی از هر جا میتونه اطلاعات رو در رو کاملا در دسترس داشته باشهو این به معنای غیر متمرکز بودن هست. یک از اماکنات وب ۳ dAPP یا اپلیکیشن‌ غیر متمرکز (decentralized applications) است.

وب ۳گام جدیدی در مسیر وب هست که کنترل کامل انترنت رو در اختیار کاربران میگذارد.حالا ممکنه بپرسید که چطور این اتفاق افتاد.

این تکامل به کمک فناوری بلاک چین (در یک مقاله جدا گانه توضیح خواهم داد) حاصل می‌شود که به عملکرد شبکه را به شکل سیستمی نظیر به نظیر (P2P) را میسر ساخت. پیشرفت های حاصل شده به لطف بیتکوین و اتریوم و دیگر اپ های مبتنی بر بلاک چین نشان میدهند که افراد میتوانند وارد تراکنش هایP2P شوند و پروژه هایی را در حد جهانی توسعه داده و ارئه دهند و غول های نگهدارنده داده و سازمان ها نمیتوانند اطلاعات را نگه داشته و از آن برای سودجویی استفاده کنن.

وب ۳ چگونه کار می‌کند؟؟؟!!!

احتمالا تا حالا بدر زمان خرید آنلاین و یا حتی وقت گذاری با شبکه های اجتماعی به پیشنهاد های پلتفرم برخوردید که متناسب با علایق شما بوده است، وب ۳ نیز از چینی مکنایزمی استفاده میکند، یعنی از شما و اطلاعات شما می‌آموزد و با پیشنهادات و، ومحتواهای مطابق با خواست شما به شما پاداش میدهد.

کاربرد وسیع فریمورک های P2P در وب سه یکی از نقاطی هست که باعث تماییز آن با وب ۲ میشود.

برای مثال: به جای استفاده از گوگل درایو یا دراپ‌باکس برای ذخیره‌سازی، توزیع و اشتراک‌گذاری فایل‌ها از سرویس‌هایی مثل Storj ،Siacoin ،Filecoin یا IPFS استفاده خواهید کرد. همچنین ممکن است به جای برقراری ارتباط از طریق واتساپ، زوم یا اسکایپ از پلتفرم‌هایی مثل‌ Status استفاده کنید.

فیسبوک . توییتر و .. به نظر جاودان و ابدی میرسند اما طولی نمی‌انجامد که جای خودشون رو به اشکال جدید شبکه اجتماعی مثل Steemit ،Hive یا Alaska خواهیم بود، حتی مرورگر گوگل(کروم) هم جای خود را به مرورگر هایی مثل Brave خواهد داد که امنیت به مراتب بالاتری دارد.

تمام جایگزین‌های سرویس‌های کنونی کنترل کاربر بر داده‌هایش را افزایش خواهند داد و به بهبود پروتکل‌های امنیتی، بی‌نام بودن و پیشگیری از سوءاستفاده‌ی سازمان‌های فناوری از داده‌ها یا کنترل کامل آن‌ها بر اطلاعات یا خدماتی مشخص کمک خواهد کرد.

اپلیکیشن های وب ۳ و dAPP ih

وب ۳ وعده اینترنت غیر متمرکز می‌دهد و این امر نیازمند اپ های غیر متمرکز(dAPP) هست که ستون فقرات وب ۳ رو تشکیل میدهند و همگی متکی بر تکنولوژی بلاک چین هستند.

dAPP ها چگون کار میکنن؟؟؟!!! یکی از اجزای حدای نشندنی وب ۳ قرار داد های هوشمند هست.افرادی که با بلاک چین آشنایی دارند با قرار داد هوشمند سرو کار داشتند، قرارداد هوشمند توافق‌نامه‌ی نرم‌افزاری خوداجرایی است که روی یک بلاک چین مانند بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود. این قراردادها در صورت برآورده‌ شدن مجموعه‌ی مرتبطی از شرایط، به‌صورت خودکار اجرا می‌شوند. به این ترتیب این قراردادها می‌توانند به‌صورت خودکار بررسی شوند و تراکنشی بین طرفین اجرا کنند. در واقع قرار داد هوشمند، منطق قراردادی رفتار اپ رو بهش دیکته میکنه و دیگه نیازی به شرکت فردی خاصی به عنوان واسط نیست.

web3.js چیست ؟؟؟!!!

web3.js یکی از کتابخانه های جاوااسکریپت هست که در توسعه اپلیکیشن های وب ۳ به کار می‌رود. از این کتابخانه میشه برای اتصال به بلاک چین اتریوم استفاده مرد، در واقع web3,js یک API برای اتریوم در نظر گرفت.

دلیل موفقیت این کتابخانه این است که توسط همه مرورگر ها پشتیبانی میشه و همچنین بدنه اکثر اپلیکیشن های غیر متمرکز رو تشکلی داده

زمانی بود که افراد کمی میگفتنند جاوااسکریپت آینده دنیای وب هست اما اکثرا انکار میکردند و لی بعدا فهمیدن که اشتباه میکردن و حالا شاهد خواهیم بود که قرار کل دنیای وب بر اساس یک کتابخانه جاواسکریپت نوشته شه.

درواقع web3.js رابط میان کاربر و قرارداد هوشمندانه هست.

با کتابخانه‌هایی مثل Web3.js می‌توانید با گره‌های لوکال یا ریموت اتریوم تعامل داشته باشید. این کار از طریق اتصال HTTP، IPC یا WebSocket امکان‌پذیر است. دلیل موفقیت کتابخانه‌ی جاوااسکریپت Web3.js پشتیبانی تمام مرورگرها از آن است. Web3.js یکی از فریم‌ورک‌های اصلی به کار‌رفته در طراحی اپلیکیشن‌های غیر متمرکز است.

نیاز به وب ۳

نیاز شدید به غیر متمرکز کردن اطلاعات وب و تعامل امن بین کامپیوتر های نقاط مختلف جهان هست. در اواسط دهه ۲۰۱۰(خیلی دور نیستا، هممون یادمون میاد) سازمان ها و موجودیت ها شروع به استفاده از اطلاعات کردند و حتی قبل از به بار اومدن رسوایی های اطلاعاتی، صنایع بزرگی در سراسر جهان به جمع‌آوری و مبادله‌ی داده‌های شخصی کاربران اختصاص داشتند.

کاربران متوجه شدند که اطلاعاتشون در دسترس شبکه های اجتماعی، خرده فروشان اینترنتی ،دلالان اطلاعت، بازی ها و ... قرار گرفته و کم و بیش مورد سوءاستفاده قرار گرفتند، مثلا در شبکه های اجتماعی و فروشگاه های آنلاین پیشنهادهایی به شما داده میشه که هیچ نیازی بهشون ندارید ولی در راستای محتوای ذهنی شما هستند، یا مثلا کروم رو روی لپ تاپتون باز بذارید و به کار های روزمرتون بپردازید و در مورد موضوعی با دوستاتون صحبت کنید، شاهد خواهدی بود که نتایج پیشنهادی در راستای اتفاقات روزمره شما خواهد بود، این ها دلایلی هستند که نیازمند وب ۳ و غیر متمرکز بودن و اصطلاحا ببدون ناظر بودن آن هستیم.

مزایای وب ۳

برای درک بهتر لیستی از این مزایا رو براتون آماده کردم:

وب ۳ غیر متمرکز است

در وب ۳ هیچ مقام مرکزی قادر به کنترل اینترنت نیست و دولت‌ها یا دیگر سازمان‌های سیاسی نمی‌‌توانند مانع از دسترسی به شبکه‌ی جهانی وب شوند. این مدل شبکه بر پایه‌ی بلاک چین اتریوم است که به‌صورت سیستمی با رمزنگاری غیر قابل نفوذ عمل می‌کند.

مالکیت اطلاعات

وقتی وب سه تکامل پیدا کنه شرکت های بزرگی مثل گوگل،فیسبوک و آمازون نمی‌توانند آطلاعات را در دیتاسنتر های خود ذخیرو کنن، در عوض کاربران مالکیت اطلاعات خود را بر عهده دارندو تما جزئیات از تراکنش ها گرفته تا جزئیات لاگین و ... در دستان کاربر هست.

متادیتای معنایی

یکی از مهم‌ترین اجزای وب ۳، متادیتای معنایی است. با این مکانیزم وب قادر به درک نمادها، کلمات کلیدی، متن‌ها و معنای آن‌ها است. برای مثال شبکه می‌تواند ایموجی «خندان» قدیمی را که با دو نقطه و یک پرانتز ساخته می‌شود درک کند و آن را به عنوان لبخند انسان، علامت خوشحالی یا تأیید تفسیر کند. این مثال تنها نمونه‌ی کوچکی بود و وب معنایی به‌طور کلی ارتباطات، تراکنش‌ها و تبادل اطلاعات آسان بین موجودیت‌ها را آسان‌ می‌سازد. طرح وب معنایی به ایده‌ی اصلی برنرز لی (دانشمند کامپیوتر که به عنوان مخترع شبکه‌ی جهانی وب شناخته می‌شود) از اینترنت بازمی‌گردد. او آینده را به شکل دنیایی رها از بوروکراسی تصور می‌کرد که در آن ماشین‌های هوشمند به‌صورت خودکار عملیات زمان‌بر را انجام می‌دهند.

هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI) طرحی نیست که برای اولین بار در وب ۳ به آن پرداخته شده باشد. می‌دانیم هوش مصنوعی در اپلیکیشن‌های وب ۲ هم وجود دارد؛ اما هوش مصنوعی در وب ۳ دارای مکانیزم یادگیری سریعی‌ است. هوش مصنوعی بین داده‌های خوب و بد بین افراد واقعی و ربات و مهم‌تر از هر چیز بین اخبار جعلی از گزارش‌های واقعی تمایز قائل می‌شود.

پروتکل‌های فوق ایمن

تمام داده‌ها در وب ۳ غیر متمرکز هستند و از طریق شبکه توزیع می‌شوند؛ یعنی ارائه‌دهندگان اینترنت دیگر نمی‌توانند داده‌های کاربران را با کشورهای میزبان فعالیت خود به اشتراک بگذارند. هکرها هم باید کل شبکه را برای یک حمله خاموش کنند. داده‌های کاربران رمزنگاری و با پروتکل‌های فوق ایمن محافظت می‌شوند. این طرح ریشه در بلاک چین‌های رمزارز دارد که در آن معامله‌گرها می‌توانند با کنترل کامل روی داده‌های خود وارد تراکنش‌های مالی شوند.

در صورت همه‌گیر شدن وب ۳ دولت‌ها نمی‌توانند مانع از دسترسی به اینترنت شوند

قابلیت همکاری

در حال حاضر اغلب اپلیکیشن‌ها مبتنی بر سیستم عامل هستند. برخی اپلیکیشن‌ها تنها روی اندروید کار می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر تنها روی دستگاه‌های اپل اجرا می‌شوند. همین روند برای برنامه‌های مایکروسافت ویندوز، نرم‌افزار مک و موارد دیگر صدق می‌کند.

در وب ۳، اپلیکیشن‌ها درمورد سیستم‌های عامل و دستگاه‌ها حالتی بی‌طرفانه دارند. برای مثال می‌توان اپلیکیشن یکسانی را روی آیفون، تلویزیون هوشمند و کامپیوترهای خودرو نصب کرد.

شبکه‌های بدون مجوز

امروزه اینترنت وب ۲ در بسیاری از نقاط نسبتا آزاد و قابل دسترس است؛ اما در برخی نقاط سیاره‌ی زمین به دلایل سیاسی و معیارهای دیگری مثل درآمد، جنسیت و حتی نژاد محدود است. وب ۳ به لطف بلاک چین‌های بدون مجوز در هر نقطه‌ای و برای تمام افراد در دسترس قرار خواهد گرفت. تراکنش‌های بین مرزی و نقل و انتقال پول هم صرف‌ نظر از موقعیت جغرافیایی افراد درگیر تجارت امکان‌پذیر خواهد بود.

سرویس بدون تداخل

داده‌ها در وب ۳ روی گره‌های متعدد توزیع‌شده ذخیره می‌شوند. این سیستم تضمین می‌کند که همیشه گره‌های پشتیبان کافی برای تأمین زنجیره و پیشگیری از خرابی سرور وجود دارد. به بیان ساده، اینترنت هرگز به دلیل خرابی سرور غیر فعال نخواهد شد.

هویت‌ سه‌بعدی مجازی

وب ۳ دریچه‌ای به سمت روش‌های جدید ارتباطی و تعامل مجازی باز خواهد کرد. چت کردن، ارسال ایمیل و تماس‌ ویدئویی همچنان امکان‌پذیر خواهند بود؛ اما کاربرها می‌توانند به هویت‌ مجازی دسترسی پیدا کنند که روی وب ارائه می‌شود. این آواتارهای مجازی نمایندگان افراد در تراکنش‌های کسب‌وکار، همکاری‌های شغلی و اپلیکیشن‌های قرار ملاقات مثل کاراکترهای گیم آنلاین هستند.

حضور فراگیر

وقتی وب ۱ منتشر شد، تنها می‌توانستید از نقاط ریموت مثل کامپیوتر خانگی یا دستگاهی در یک کافی‌نت به اینترنت دسترسی پیدا کنید. با وب ۲ اینترنت به‌سرعت به گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و دیگر دستگاه‌های هوشمند قابل حمل منتقل شد.

اما وب ۳ همه جا در دسترس خواهد بود و پیاده‌سازی آن تمام ابعاد زندگی روزمره را در بر خواهد گرفت. وب ۳ روی دستگاه‌های بیشتری قابل پیاده‌سازی است؛ شبکه‌ای نامرئی از اطلاعات، پروتکل‌های ارتباطی و مکانیزم‌های تراکنشی که در تمام نقاط سیاره‌ی زمین در دسترس خواهد بود.

چالش‌های وب ۳

پیاده‌سازی وب ۳ مانند هر فناوری جدیدی حداقل در ابتدای کار آسان نیست. برخی از چالش‌ها و معایب وب ۳ عبارت‌اند از:

سوء‌ مدیریت انسانی

وب ۳ گامی انقلابی در تکامل فناوری است و انتشار آن می‌تواند روابط ما در اینترنت را به قبل و بعد از وب ۳ تقسیم کند؛ اما نباید فراموش کرد افرادی با مقاصد شوم همیشه وجود دارند. کاربرانی با نیت‌های بدخواهانه می‌توانند اطلاعات غلط و گمراه‌کننده را در وب ۳ منتشر و زمینه را برای جرائم آنلاین فراهم کنند. از طرفی مکانیزم‌های یادگیری هوش مصنوعی و رمزنگاری به‌سرعت و برای کاهش تعداد حملات هک به تکامل می‌رسند و به‌روزرسانی می‌شوند.

بی‌کرانی وب ۲

تحقق بخشیدن به وعده‌ی وب کاملا معنایی، ممکن است کمی طول بکشد. در شرایط فعلی وب ۲ میزبان بیش از ۱٫۵ میلیارد وب‌سایت است؛ در نتیجه کاوش هوش مصنوعی در تمام این اطلاعات و ارتباط با مفهوم مرتبط با مقاصد، تعامل‌ها و رفتارهای کاربری به طول خواهد انجامید.

تطبیق آهسته

وب ۳ یک‌شبه پیاده‌سازی نخواهد شد. برخی کاربران اینترنت یک دهه قبل از فراگیر شدن وب ۱ با آن آشنا بودند. وب ۲ با فراهم کردن فناوری هوشمند و شبکه‌های اجتماعی در دسترس قرار گرفت؛ اما در همین حین بسیاری از کاربران با چت‌روم‌ها و نحوه‌ی کارکرد ایمیل دست‌وپنجه نرم می‌کردند.

بسیاری از شرکت‌ها به زمان زیادی برای گذار از شبکه‌ی متمرکز به زنجیره‌ی وب ۳ نیاز دارند. بسیاری از دستگاه‌ها منسوخ خواهند شد؛ اما کاربران آن‌ها نمی‌توانند بلافاصله به وب ۳ کوچ کنند. در نتیجه وب ۲ و وب ۳ مدتی با یکدیگر همزیستی خواهند داشت.

سخن پایانی

بشر در آستانه یک انقلاب بسیار بزرگ در دنیای وب و همچنین آینده بشریت هست. در سر راه وب ۳ دره ها و قله های بزرگی وجود دارد اما با این وجود حضورش رو از چند سال قبل با ظهور بلاک چین و رمز ارز ها به ما نشون داده و ثابت کرده که میتونه نیاز های مارو تا حدود زیادی برطرف کنه امنیت و مالکیت رو بهمون بده. همونطور که وب ۲ با بزتزی های خود توانست وب یک رو مغلوب و از میدان خارج کنه مطمئن باشد وب سه هم بر دنیای نوین حکمرانی خواهد کرد.

زمانی بود که انسان ها نمیتوانستند پرواز کنند اما با تکامل یافتن این امر برطرف شد و به فکر سفر به خارج از زمین افتادندو حالا به فکر زندگی در خارج ز زمین هستند، وب یک مثل به دنیا آمدن یک بچه بود ، وب ۲ دو مثل راه رفتن اون بچه و وب ۳ پرواز کردن ابچه خواهد بود و ........

منابع:

سرکار خانم سارا ارجمند

جادی.نت